استاندارد ISO 29990 چیست؟

ایزو 29990:2010 ارایه یک الگوی عمومی برای عمل و عملکردهای حرفه ای کیفیت است و یک مرجع مشترک برای ارایه دهندگان خدمات آموزشی (LSPs) و مشتریان آنها در طراحی، توسعه و ارایه آموزش، تحصیلات و توسعه غیر رسمی است.

استاندارد تمرکز بر یادگیرنده و نتایج حاصل از فرآیند یادگیری دارد و بر طیف گسترده ای از گزینه های موجود برای ارایه خدمات یادگیری تاکید می نماید. در این استاندارد به معیارهای صلاحیت ارایه دهندگان خدمات آموزشی اشاره شده است و به سازمان ها و اشخاص حقیقی ارایه دهنده خدمات آموزشی کمک می کند تا بتوانند نیازمندی ها و انتظارات خود را برای صلاحیت و توانایی توسعه را برآورده نمایند.

تاریخچه استاندارد ISO 29990 :

تا چند سال پیش سازمان ها برای دریافت استاندارد ایزو مرتبط با آموزش به سراغ ایزو 10015 می رفتند و با توجه با ماهیت آن که یک استاندارد راهنما می باشد نمی توانست برای سازمان ها جذاب باشد، لذا سازمان بین المللی ایزو در سال 2010 استاندارد ایزو 29990 که یک استاندارد با ماهیت صدور گواهینامه می باشد را معرفی کرد.

این استاندارد مرجعی است برای سازمان های برگزار کننده آموزش های غیر رسمی (آموزش رسمی آموزش های دولنی و ملی مانند آموزش و پروش و دانشگاه ها می باشد و غیر رسمی موسسات، اموزشگاه ها و حتی واحد آموزش سازمان های است).

دامنه کاربرد استاندارد ISO 29990:

1. تمرکز بر روی یادگیرنده است، نتایج حاصل از این روند را تشویق می‌کند، و بر طیف گسترده‌ای از گزینه‌های در درسترس برای ارائه دهندگان خدمات یادگیری تاکید می‌کند.
2. صلاحیت ارائه دهندگان خدمات آموزش و یادگیری را در نظر می‌گیرد، این استاندارد به سازمان‌ها و افراد منتخب کمک می‌کند تا بتوانند الزامات و انتظاراتشان را برای صلاحیت و توسعه قابلیت، برآورده کنند.
3. استاندارد ایزو 29990 به ارائه دهندگان خدمات آموزشی کمک می‌کند تا بتواند به طور مدام توانایی خود را جهت ارائه خدمات بهتری که منجر به افزایش اثربخشی عملکردهای سازمان و کاهش کلی هزینه های کسب وکار می‌گردد را اندازه گیری می‌کند.
4. این استاندارد بین المللی بر روی شایستگی ارائه دهندگان خدمات آموزشی تمرکز دارد و الزامات اولیه را برای مسئولان آموزشی در تحصیلات غیر رسمی و آموزشی مشخص می‌کند.

تفاوت استاندارد ISO 29990 با استاندارد ISO 10015:

1- تمرکز اصلی استاندارد 29990 بر یادگیری است به جای آموزش بر خلاف استاندارد ایزو 10015 که صرفا برای واحد آموزش سازمان‌ها در نظر گرفته شده و استاندارد IWA2 که صرفا برای سازمان‌هایی است که فعالیت اصلیشان آموزش است، قابل کاربرد است، این استاندارد هم در سازمان های آموزشی و هم برای واحدهای آموزش سازمان ها، قابل پیاده‌سازی است.

2- استاندارد ایزو 29990، صرفا به فرایندهای آموزش سازمان ها نمی‌پردازد و علاوه بر توجه به فرآیند آموزش، به فرایند منابع انسانی، مدیریت مالی، مدیریت ریسک و …. نیز توجه دارد.

3- استاندارد ایزو 10015 جهت مدیریت فرایندهای آموزش برای فراگیران سازمان استفاده می‌شود و تمامی این فرایندها شامل نیازسنجی، طراحی، اجرا، ارزیابی و پایش در آن متصور شده است، در حالی که در استاندارد ایزو 29990 مبنایی برای تامین کنندگان آموزش و یادگیری می باشد و اساسا بیشتر مورد استفاده سازمان هایی می باشد که خدمات آموزشی را به صورت بلوغ یافته ارائه می‌کنند.

4- در استاندارد ایزو 29990، پانزده فرایند وجود دارد که باز هم 5 فرایند اصلی همان فرایندهای اشاره شده در استاندارد ایزو 10015 است، محتوای این دو استاندارد حاکی از صحه گذاری و کامل بودن استاندارد ایزو 10015 است. مشکل اغلب واحدهای آموزش این است که درک مناسبی از این استاندارد نداشته و به درستی آن را در واحد خود پیاده سازی نکرده‌اند، مدیریت ریسک و مالی در استاندارد ایزو 29990 به عنوان دو فرایند فرعی مطرح شده است که در استاندارد ایزو 10015 مطرح نشده و یا وجود ندارد، آسیب‌هایی که در اغلب واحدهای آموزش سازمان ها مشاهده شده بیشتر به دلیل عدم دقت در اجرای الزامات استاندارد است.

در نتیجه با توجه به آشنایی و بررسی کلی استانداردهای بین‌المللی کیفیت آموزشی به منظور ارائه الگو به واحدهای آموزشی سازمان های صنعتی و خدماتی، بایستی به این مطلب توجه ویژه ای داشت که منشا پیدایش استانداردهای کیفیت در بخش آموزش، استانداردهای بخش صنعت از جمله استاندارد ایزو 9001 است و در واقع در چارچوب این استاندارد، استانداردسازی کیفیت در سازمان های آموزشی انجام شده است.