استاندارد ملی 10963
سال تصویب: 1397
رشته: کمیته ملی استاندارد محیط زیست
مقدمه
ظرفیت تبادل کاتیون(CEC) خاک ها و رس ها و همچنین جمعیت کاتیون قابل تبادل، ویژگی‌های اساسی حاصلخیزی خاک می باشند. در مقالات تلاش‌های متنوعی جهت اندازه گیری این پارامترها به طور صحیح و کارآمد صورت گرفته است. از سوی دیگر تکمیل تبادل کاتیون به صورت مطلق صورت نمی گیرد، بلکه باید بین روشهای مختلف قابل مقایسه باشد. روشهای مرسوم از آمونیوم یا باریم به‌عنوان کاتیونهای قابل تبادل استفاده کرده اند که نیازمند آماده سازی های تکراری برای اطمینان از تبادل کاتیونی کامل میباشد. قدیمی ترین روش تک مرحله ایCEC بر اساس محلول هگزامین کبالت(III) کلرید است که تمایل قوی تری نسبت کانی رسی خاک دارد تا نسبت به کاتیون های معمول محلول در خاک (معمولاً Ca،Mg،NaوK ).اصل این روش توسط مورل در سال ۱۹۵۸ منتشر شده است .
هدف و دامنه کاربرد
هدف از تدوین این استاندارد تعیین روش اندازه گیری ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) و مقدار کاتیون های قابل تبادل(Ai،Ca،Fe،K،Mg،Mn وNa) در خاک ها با استفاده از محلول هگزامین کبالت(III) کلرید به عنوان محلول استخراج کننده می باشد. برای خاکهای حاوی کلسیم کربنات، محلول هگزامین کبالت(III) کلرید اشباع شده با کلیست منحصراً برای اندازه گیری کلسیم قابل تبادل تعیین شده است. این استاندارد برای همه انواع نمونه‌های خاک هوا خشک که مطابق با استاندارد ISO11464 تهیه شده باشند، کاربرد دارد.
